การดูแลกิ่งก้านต้นไม้ให้ปลอดภัยกับผู้คนและไม่ทำลายทรัพย์สินนี้ถือว่าเป็นหน้าที่ของรุกขกรโดยตรง หลักการทำงานในบทบาทของรุกขกร อันดับแรกคือเพื่อความปลอดภัยของผู้คนและสิ่งแวดล้อมรอบข้าง อย่าให้อันตราย อย่างที่สองเพื่อสุขภาพและความแข็งแรงของต้นไม้ครับ สามจะเป็นเรื่องความสวยงามและสอดคล้องกับภูมิทัศน์ของพื้นที่ แต่ความเป็นศิลปะมันก็ถูกจำกัดโดยพื้นที่ของมันเอง เช่น สูงกว้างเท่าไหร่ เดี๋ยวมีสิ่งปลูกสร้างเข้ามาบีบ มีต้นไม้เข้ามาบีบ มีสายไฟ เราต้องจัดโครงสร้างให้มันเบี่ยงนั่นเบี่ยงนี่ บางทีอาจจะหลุดฟอร์มไปบ้าง สุดท้ายต้องพูดถึงเรื่องกิจกรรมผู้คนของพื้นที่ตรงนั้นด้วย อย่างตรงนี้ต้องการโล่งบ้าง ตรงนั้นต้องการปล่อยกิ่งไว้บ้าง
หารุกขกรในจังหวัดเชียงใหม่ คลิกที่นี่
ไนท์บาซาร์เป็นพื้นที่ค้าขายของเชียงใหม่มานานมากแล้ว มีโซนบ้านเก่า โซนฟู้ดเซนเตอร์ โซนขายกลางคืน แล้วประมาณสิบปีที่แล้ว คุณเจริญ เบียร์ช้าง มาซื้อที่นี่ เขาต้องการรักษาความเป็นเอกลักษณ์เชียงใหม่เอาไว้ แล้วตรงนี้ก็ถูกปรับปรุงใหม่ พอเป็นพื้นที่เชิงพาณิชย์ จะเห็นว่าต้นไม้โดนเคลียร์หมดเลย หรืออาจจะโดนตัดแต่งแบบที่อาจจะไม่เข้าใจบ้าง
เมื่อตรงนี้ก็เป็นพื้นที่ค้าขาย ต้นไม้มันต้องปลอดภัยต่อผู้คนก่อน ให้มีพื้นที่ให้ทำกิจกรรมทางเจ้าของหรือผู้ใช้พื้นที่อาจจะยังไม่ดูเรื่องสุขภาพต้นไม้หรือความสวยงามอะไรมาก แต่ละต้นอาจจะยังไม่เพอร์เฟก ต้องดูงบประมาณกับเวลาที่ได้มาด้วย งานนี้มีความยากอยู่ที่บางโซนพ่อค้าแม่ค้าจะเริ่มจัดของตั้งแต่เที่ยง ถ้าเค้าเข้ามาใช้พื้นที่จะทำงานต่อไม่ได้เลย แต่ผู้คนก็ค่อนข้างเข้าใจงานของเรา เพราะเราสื่อกับเค้า คุยกัน ทำความเข้าใจ บอกว่าเรามาตัดให้มันดูดี โล่งๆ จะได้ขายของกันสะดวก เราก็ต้องปรับพื้นที่ทำงานตัดแต่งให้มันสะดวกต่อทั้งเราทำงาน ทั้งเค้าทำงาน เอากิ่งไม้ลงตรงที่ๆไม่ไปขวางคนที่เค้าจะมาจัดของ เสร็จแล้วต้องเก็บกวาดด้วย
พอเล่าที่มาที่ไปกันคร่าวๆแล้ว รุกขกรเชียงใหม่ ก็พาเราเดินดูต้นไม้พร้อมอธิบายการทำงานให้ฟัง "บ้านนี้ก็อาจจะเหยียบๆร้อยปีนะ เป็นโซนอนุรักษ์ของเค้าเลย ต้นลำไยนี่ก็อาจจะเน้นให้สวยมาก ทางนี้าขอให้พ้นชายคาไปก่อน แต่ก่อนมันเป็นพุ่มดก ชายคานี้ดำครึ้มไปหมดมองไม่เห็นบ้านเลย ที่มันงอกไปทางอาคาร เราก็เปิดโล่งบ้างให้ลมผ่านได้"
"ต้นไม้ริมกำแพงนี้ตัดแต่งให้พ้นสายไฟไว้ก่อน ทำงานก็ค่อนข้างลำบากถ้าเทียบกับไซต์ก่อสร้าง เพราะไซต์ก่อสร้างบางทีเค้าเคลียร์พื้นที่ให้เราได้หมด อันนี้มันมีคนข้างนอกมาใช้พื้นที่ใกล้ต้นไม้เยอะแยะเลย ตอนเราแต่ง ฝุ่นมันก็ฟุ้งกระจาย ข้างนอกกำแพงตรงนั้นเค้าก็ขายของ ต้องคอยบอกว่าพี่ๆ ออกหน่อยนะครับ พยายามตัดก็เบี่ยงมาทางนี้ให้หมด"
"ต้นจามจุรีแต่ก่อนย้อยมาระหลังคาเลย แนวหลังคาต่ำกว่านี้ประมาณซักเมตรนึง เค้ามีโจทย์ว่าต้องการยกหลักคาขึ้นมา เลยไม่ได้เน้นให้พุ่มใบโปร่งข้างบน เราก็ไม่อยากเอาออกเยอะ มันจะโหรงเหรงไป จัดการตัดแต่พวกกิ่งที่มันรับน้ำหนักไว้เยอะจนย้อยลงมา พอตัดแล้วน้ำหนักดึงลงมันก็ไม่มีละ พุ่มใบมันก็ดีดกลับขึ้นไปละ คือเราก็ต้องปรับแต่ละต้นให้มันเหมาะกับกิจกรรม วิถีของผู้คนในบริเวณนั้น"
"เลยกำแพงสีฟ้าไปก็เป็นเจ้าของเจ้าสัวเจริญเหมือนกันนะ แต่ผู้บริหารคนละคน ความรับผิดชอบเราไปไม่ถึงต้นประดู่หลังกำแพงนั้น(รูปซ้าย) ถ้าเค้าประสานกันเราก็ตัดให้ได้ ตอนนี้ต้นนั้นเป็นพังค์เลย ถัดมาเป็นต้นที่เคยถูกบั่นยอดมาก่อน นี่จัดทรงปีที่สองแล้ว ปรับโครงสร้างกันใหม่ กำลังจะสวยละ แต่ว่าสุดท้ายริมกำแพงฝั่นโน้นเป็นบ้านคน เจ้าของเค้าไม่อยากให้กิ่งมันแทงไป ที่เราจัดทรงไปแล้วก็ต้องเอาออก พอมาบ้านนี้(รูปกลาง)เค้าบอกน้องไม่ต้องเอาออกเยอะนะ ให้มันแผ่ คือผู้คนก็เกี่ยวข้องกับงานเราด้วย เดี๋ยวไปดูต้นไทร สวยหน่อย มันเป็นต้นที่ตัดแต่งให้สวยได้ ต้นอื่นเราแค่เอาให้โล่งไว้ก่อน..
โชคดีที่เค้าไม่เคยตัดแต่งไทรมาก่อน เราเลยตัดให้(รูปขวา) แต่ก่อนมันทึบมากเลย เอาให้มันโปร่งๆหน่อย ถ้าติดไฟไปด้วยนะ สวย เห็นทรง" ถ้าหากใครต้องการรุกขกรเข้าไปช่วยดูแลตัดแต่งกิ่งไม้ ให้ลูกค้าเข้ามาใช้พื้นที่ได้อย่างปลอดภัย และสุดท้ายฝากถึงคนที่กำลังจะจ้างรุกขกรมาตัดแต่งต้นไม้เอาไว้สองข้อ "อยากให้เข้าใจงานของเราว่าเราดูแลรักษาต้นไม้ให้ผู้คนในเมืองได้อยู่กับต้นไม้อย่างปลอดภัยเป็นสุขนะ และอีกอย่าง การเคลียร์พื้นที่การเข้าถึงต้นไม้ แล้วก็พื้นที่การทำงานรอบๆ สำหรับเอากิ่งลง เพื่อให้มันปลอดภัยต่อทั้งผู้ปฏิบัติงานและผู้คนตรงนั้น"
สัมภาษณ์เมื่อวันที่ 16 พฤศจิกายน 2559
|
