กลางดึกคืนวันอังคารที่ 23 พฤษภาคม เกิดพายุลมแรงจนทำให้ กิ่งไม้ฉีกหักทับรถยนต์ บริเวณลานจอดรถเจ้าหน้าที่โรงพยาบาลจังหวัดน่าน ทับรถยนต์เสียหายสี่คัน ส่วนใหญ่บุบเล็กน้อย และมีกระจกหลังแตกหนึ่งคัน นายแพทย์ณัฐธร ดาราพงศ์สถาพร แพทย์ประจำโรงพยาบาลจังหวัดน่าน ผู้คลุกคลีกับการดูแลต้นไม้ใหญ่ให้ข้อมูลและภาพถ่ายดังนี้
"กลุ่มต้นสักที่ฉีกหัก เป็นต้นสักที่ถูกตัดแต่งด้วยวิธีการบั่นยอด ในช่วงประมาณเกือบสิบปีก่อน ทำให้มีลักษณะของการแตกยอด ที่เรียกว่า "กิ่งกระโดง" จำนวนมาก (พูดให้เข้าใจง่ายๆ คือลักษณะเหมือน หัวไชเท้า ไม่ได้มีกิ่งหลักเพียงกิ่งเดียวตามลักษณะที่ควระเป็นของต้นไม้ชนิดนี้) แต่ละกิ่งต่างก็แย่งอาหารกัน แย่งกันเจริญเติบโต การตัดในลักษณะนี้ ยังเกิดน้ำขังบริเวณรอยตัด ทำให้เป็นแผลพุลามลงมาเกิดโพรงบริเวณลำต้นได้อีกปัญหานึง ต้นไม้ชุดนี้ ยังถูกเททับโคนต้นด้วยพื้นซีเมนต์ ทำให้ระบบรากไม่แข็งแรง ระยะเวลาเกือบสิบปี เป็นเวลาที่มากพอ ที่ทำให้แต่ละกิ่งมีขนาดใหญ่ขึ้น มีน้ำหนักมากขึ้น ระบบราก และลำต้นที่ไม่แข็งแรง วันนี้พอมีลมพายุมาก็เกิดเรื่องขึ้นครับ"
"แผลที่เกิดขึ้นครั้งนี้ เป็นลักษณะของกิ่งที่ถูกฉีกออกครับ"
ลำต้นที่ผุ จนถึงราก
"บริเวณโค่นต้นที่ถูกเทปูนทับ ทำให้ระบบราก และลำต้นไม่แข็งแรง"
หนทางป้องกันและแก้ไข
นายแพทย์ณัฐธร ดาราพงศ์สถาพร แพทย์ประจำโรงพยาบาลจังหวัดน่าน ให้ข้อมูลการรักษาดูแลต้นไม้ใหญ่ที่เริ่มต้นเมื่อปีก่อน และความเห็นเพิ่มเติมในการป้องกันไม่ให้เกิดเหตุการณ์เช่นนี้อีกว่า
"เมื่อปีที่ผ่านมาเราได้ทำการตัดแต่งกิ่งต้นไม้ใหญ่ รวมถึง จามจุรี(ฉำฉา) หลายๆ ต้นในบริเวณโรงพยาบาลโดยทีมรุกขกร ที่มีความรู้ ความชำนาญ โดยเลือกตัดกิ่งที่ผุพังออก เลือกเก็บกิ่งที่ดีไว้ ไปสองครั้งใหญ่ ต้นไม้เหล่านี้มีกิ่ง และลำต้นที่แข็งแรงมากขึ้น สามารถทนผ่านพายุมาหลายครั้งไปได้เป็นอย่างดี โดยที่ไม่ก่อให้เกิดความเสียหายแก่ชีวิตและทรัพย์สิน จามจุรีที่เคยเป็นปัญหาทุกๆปี หลักจากตัดแต่งแล้ว แทบไม่เป็นปัญหาเลย"
ทั้งนี้ อาจารย์บรรจง สมบูรณ์ชัย หมอต้นไม้เมืองเชียงใหม่ เพิ่มเติมว่า "ทีมงานเราไปจัดอบรม ให้ความรู้ในหลักวิชาการกับโรงพยาบาลแล้ว ที่เหลือคือลงมือทำอย่างต่อเนื่องครับ" 
ต้นจามจุรีที่ได้รับการดูแลอย่างถูกต้อง ในโรงพยาบาลน่าน
ถาม เราตัดแต่งแบบบั่นยอดไปเลยทีเดียวได้มั้ย จะได้ไม่ต้องตัดบ่อยๆ
ตอบ ก็จะเกิดปัญหานี้ขึ้นอีกในอนาคตอันใกล้ ถาม เราโค่นต้นไม้ ออกให้หมดโรงพยาบาลเลยได้มั้ย จะได้ไม่หล่นทับรถใครอีก ตอบ ได้ครับ แต่อย่างที่รู้กัน ต้นไม้ที่เราเก็บไว้นั้นมีประโยชน์มากมาย ทั้งลดอุณหภูมิ เป็นที่พักผ่อนสายตา ลดความเครียดของเจ้าหน้าที่ ทำให้ผู้ป่วยหายจากโรคเร็วขึ้น มีงานวิจัยออกมารองรับแล้วมากมาย งานนี้ต้นไม้ไม่ได้ผิดครับ วิธีการตัดแต่งต่างหากที่ผิดครับ ถาม โรงพยาบาลจะแก้ปัญหาอย่างไรในระยะยาว ตอบ โชคดีที่ในปี ๒๕๕๙ ที่ผ่านมาเราได้ ตัดแต่งดูแลเค้าอย่างถูกวิธีไปแล้วส่วนนึง เลยลดปัญหาไปได้บ้าง คาดว่าเราจะได้ดำเนินการตามแผนที่เราวางไว้ในเร็วๆ นี้ครับ และจะมีทีมรุกขกร ที่มีความรู้ ความชำนาญเข้ามาดูแลอย่างสม่ำเสมอ ป้องกันไม่ให้แนวต้นไม้บริเวณเดียวกันโค่นล้มอีก
"ผมว่าแนวต้นสักใกล้ๆกันนั้น ระบบรากยังใช้ได้ดีอยู่ครับ โดยดูจากใบ และกิ่งกระโดงที่มีมากมาย แสดงว่ารากเค้าหาสามารถอาหารได้ดี ปัญหาเลยน่าจะมีแค่กิ่งกระโดงที่มีมากมายเกินไปครับ น่าจะแก้โดยเลือกกิ่งหลักตัดกิ่งรอง เพื่อให้เค้าเจริญเติบโตต่อไปอย่างแข็งแรง (ลองสังเกตเปรียบเทียบดูกับต้นสักที่ปลูกใกล้เคียงกันบริเวณที่จอดรถ 2 ต้น ที่ถูกตัดไปแล้วในวันนี้ และหน้าแฟลตพยาบาลอีกหลายต้นที่ถูกเทพื้นคอนกรีตทับรากครับ ขนาดลำต้นเล็กกว่า และจำนวนใบน้อยกว่ามากครับ)
ในเบี้องต้น ผมว่าเคลียร์กิ่งที่ขวางทางสัญจร และเลือกตัดเฉพาะกิ่งหัก ที่คาที่ลำต้น ที่อาจเกิดอันตราย ส่วนการตัดแต่งใหญ่ควรเอาทีมรุกขกรที่มีความรู้ ความชำนาญเข้ามาให้เร็วที่สุดครับ ไม่งั้นแก้ปัญหาเก่าไป ก็ได้ปัญหาใหม่ตามมาอีกแน่นอนครับ ในเมืองน่านยังมีต้นไม้ ที่ถูกเททับโค่นอีกหลายที่ ลองไปดูกันได้นะครับ ทางเดินเท้าที่ถนนคลองเปรม ต้นจามจุรีที่ด้านหน้า และด้านข้างนคศ. ครับ" กรณีศึกษา ต้นมะขามสนามหลวง
"ต้นไม้ชุดนี้ก็ประสบปัญหาหนัก ตั้งแต่ตัดแต่งกิ่งผิดวิธี ปูพื้นทับโคนต้นและราก น้ำขังโค่นต้น ระบายน้ำไม่ทัน ดีที่กทม. มีอาสาสมัครหมอต้นไม้มากมายมาช่วยกันครับ ซึ่งแต่ต้นละต้นก็จะมีวิธีแก้ปัญหาแตกต่างกันกัน ปัญหาที่พบบ่อยมากกับต้นไม้ในเมือง คือ พื้นที่โคนต้นที่ควรเหลือไว้ให้ได้ระบายน้ำ และรากได้หายใจ" นายแพทย์ณัฐธรกล่าว
สนใจให้ผู้เชี่ยวชาญเข้าไปอบรมการดูแลต้นไม้ในสถานที่ของคุณ สอบถามได้ที่ LINE @th-arbor
|
